Ga direct naar inhoud

1e “How To”sessie 10 maart

Nieuwsbericht | 12-03-2025 | 14:23

Maandagochtend 10 maart sloten ruim 60 mensen online aan voor de eerste van vijf Innovatie ‘How to” sessies. Innovatie lééft bij de overheid, maar makkelijk is het niet en we kunnen van elkaar leren! We pakken samen iedere maandag een ander thema bij de kop.  Als eerste: hoe zorg je voor een innovatief werkklimaat?

Sprekers

  • Diederik van Leeuwen (ODI) sprak over het belang van structuur. Een innovatieklimaat moet allereerst ruimte bieden voor creativiteit, experimenten en pilots. Maar we weten ook dat meer succes te behalen is door innovatie het in te bedden in een gestructureerde aanpak. Om tot  een hogere ‘innovatievolwassenheid’ te komen moet een organisatie inzetten op vijf clusters: leiderschap, cultuur, sociaal, uitvoering en sturing. Je moet goede vragen stellen in je organisatie. De reactie is vaak dat de basis eerst op orde moet zijn voordat men aan innovatie kan beginnen. Terwijl innoveren juist kan helpen om die basis efficiënter in te richten.  En: innoveren is niet vrijblijvend- de top van een organisatie moet eisen stellen bijvoorbeeld dat managers allemaal de innovatietraining volgen.
  • Willemijn Brouwer (TU Delft) benadrukte het belang van een duidelijke richting bij innovatie: weet waar je naartoe wilt en welke waarde je nastreeft. Innovatie vraagt niet alleen om experimenteren, maar ook om een andere manier van besluiten nemen. Vaak worden beslissingen zonder volledige informatie top-down afgeschoten uit angst voor risico’s. Maar als je blijft wachten op zekerheid, gebeurt er niets. Daarom pleit zij voor een aanpak gebaseerd op lef: durven testen, leren en stap voor stap ontdekken wat werkt. Dit vraagt om een andere manier van denken, zoals ontwerpers dat doen. Waar managers binnen de rijksoverheid vaak theoretisch zijn opgeleid, leren ontwerpers juist om hun resultaten direct te toetsen in de praktijk. Naast innovatiestrategen zijn er ook innovatieontwerpers nodig om innovatie echt vooruit te brengen.
  • Johan Schuringa (iNova RVO) vertelde hoe iNova RVO helpt het innovatieklimaat beter in te richten. Met als startpunt een nulmeting om te laten zien ‘we hebben een probleem, we moeten het beter regelen’. Vervolgens werkte iNova onder meer aan begeleiding van RVO-innovatielabs met een duidelijke Innovatie-visie naar een gestructureerde aanpak en de opbouw van innovatiecapaciteit (trainingen, nieuwe functies). Met de 1-meting konden ze aantonen dat het rendeert om te investeren in het innovatieklimaat. Het innovatie klimaat werd opgebouwd door medewerkers én managers,verplicht, goede trainingen te geven. En een open innovatie door samen te werken met de markt, kennisinstellingen en diverse partners. Het rebelse einddoel: overbodig maken van iNova, omdat innovatie goed ingebed is in de organisatie.
  • Arvid Klein (SZW) vertelt over de supportteam innovatie dat bij SZW werkt aan het toegankelijker en concreter maken van innovatie binnen het departement. Aanvragen voor steun komen vanuit de hele organisatie binnen. Uitgangspunt: begin klein, experimenteer en bouw dan op. Wat helpt is een vast moment om samen inspiratie van buiten op te doen. Wat lastig is: de positionering van innovatie – het team wordt vaak pas laat ingeschakeld terwijl het al eerder verschil kan maken. Daarom is het team nu bezig met storytelling de meerwaarde die het kan bieden duidelijk te maken. Bijvoorbeeld door de vraag achter de vraag te helpen ontdekken.

Vragen, discussie, tips!

Hoe zorg je ervoor dat managers innovatieve opdrachtgevers zijn? Kun je voor innovaties ook een soort van business case ontwikkelen? Is de opkomst van innovatielabs wel een goede ontwikkeling of een excuses om als bredere organisatie zelf niets te hoeven veranderen? Kan je innovatie wel beleggen in een organisatie als je niet bereid bent echt anders te gaan werken? Deze en andere gespreksonderwerpen kwamen langs.

Uit het gesprek volgen de volgende tips aan collega’s met een innovatieopdracht:

  • Zet bij kleine beschikbare capaciteit niet in op specifieke innovatietrajecten maar probeer de hele organisatie ermee te activeren. Verzamel medestanders, start een innovatie community, richt een Innovation Board op. Als je een paar van dit soort randvoorwaarden hebt ontstaat er ruimte om te experimenteren
  • Begin met een nulmeting, maak zo het probleem inzichtelijk.
  • Een innovatie lab heeft wel degelijk toegevoegde waarde, als één van de bouwstenen van de structuur. Hou het hier klein, probeer dingen uit, bereik resultaten die je kunt laten zien waardoor je enthousiasme kweekt voor wat mogelijk is.
  • Neem innovatie ontwerpers aan. Ontwikkel een pool van ontwerpers waar je een beroep op kunt doen en betrek ze in een vroeg stadium. En ontwerp vanaf het begin ook de implementatie van een innovatie mee.
  • Maak gebruik van centrale faciliteiten zoals het aanbod van Rijksorganisatie ODI (waaronder een innovatieopleiding) de Rijks Innovatie Community, maar ook het innovatiebudget van BZK en subsidiemogelijkheden van, bijvoorbeeld A&O fonds Rijk.
  • Ga niet zelf het wiel opnieuw uitvinden, maar zoek contact met andere publieke dienstverleners. INova heeft b.v. de innovatie-visie van de politie overgenomen
  • Durf ruimte te geven om fouten te maken en vandaar verder op te bouwen
  • Een centraal ontwerpbureau?

Op RIConline kun je verder meepraten over de vragen en tips.

De volgende “How to ”sessie data

Meld je aan op RIConline. Daar worden de sprekeers binnenkort ook bened gemaakt.